To znajdujący się w powiecie tomaszowskim, florystyczny rezerwat przyrody utworzony w 1967 roku. Jego powierzchnia wynosi 2,21ha. Rezerwat powołano w celu ochrony obszaru na terenie starego lasu, w którym występuje modrzew polski – endemiczny gatunek, który nielicznie występuje jedynie w Górach Świętokrzyskich. Modrzewie rosnące na terenie rezerwatu osiągają imponującą wysokość 37 metrów. Innymi chronionymi roślinami, które turyści mogą podziwiać podczas spacerów po Skrzypnym Ostrowie to między innymi bluszcz pospolity i podkolan biały. Z Tomaszowa Lubelskiego do rezerwatu można dostać się, wędrując zielonym szlakiem historycznym prowadzącym do Turkowic.
Założony w 1962 roku rezerwat geologiczny, o powierzchni 1,24ha. Powodem powołania była ochrona dużego skupiska głazów narzutowych (piaskowców krzemionkowych) – pierwotnie uważano, że głazy zostały przyniesione przez lodowiec, dziś jednak wiadomo, że są to prawdopodobnie fragmenty lokalnych piaskowców wieku sarmackiego, tworzących się w okresie paleogenu i neogenu.
Na chronionym obszarze znajduje się 68 głazów, z których największe mają nawet 10 metrów obwodu – skały częściowo ukryte są w ziemi. Zdaniem archeologów, tajemnicze zagłębienie w skałach dochodzące czasem do 25 x 20cm, wskazują na ingerencję człowieka i sugerują, że w okresie wczesnośredniowiecznym mogło być to miejsce kultu.
Z pochodzeniem głazów oraz nazwą rezerwatu wiąże się wiele legend. Według jednej z nich, gdy piękna dziewczyna odmówiła ręki diabła przebranego za parobka, wściekły czart postanowił zrzucić głazy na kościół, w którym później brała ślub z innym mężczyzną. Gdy zazdrosny diabeł niósł kamienie, zapiał kur – straciwszy swoją moc, czart upuścił skały w odludnym miejscu. Mówi się, że nie należy zabierać kamyków z okolicy, gdyż przynoszą one nieszczęście.
To krajobrazowy i leśny rezerwat przyrody utworzony w 1958 roku, w celu zachowania malowniczego krajobrazu dolnych potoków Tanwi i Jelenia, z charakterystycznymi wodospadami w korycie rzeki. Chroniony teren ma powierzchnię około 41ha. Na zakolu Tanwi, na odcinku 400 metrów znajdują się aż 24 progi wodospadowe, zwane „szumami”.
Turyści odwiedzający rezerwat mogą podziwiać różnorodną szatę roślinną: stwierdzono, że nad Tanwią występuje około 40 zespołów roślinnych, w tym rzadkie okazy jak np. porzeczka alpejka czy bez koralowy. Z Tomaszowa do rezerwatu można dostać się, wędrując czarnym Szlakiem Walk Partyzanckich, natomiast przez teren chroniony przeprowadzono ścieżkę przyrodniczo-dydaktyczną „Nad Tanwią”.
Obejmujący powierzchnię ok. 33ha, leśny rezerwat przyrody utworzony w 1998 roku. Założono go w celu ochrony pozostałości starodrzewia bukowego z wieloma sędziwymi okazami, o rozmiarach sięgających nawet 32 metrów wysokości. To największe kresowe stanowisko buka, około 10 kilometrów poza granicą jego zasięgu. Rezerwat jest cennym obiektem fitocenotycznym, a na jego obszarze występuje ponad 113 gatunków roślin. Niektóre z występujących tam chronionych gatunków to: widłak jałowcowaty i bluszcz pospolity. Przez rezerwat przebiega fragment zielonego Szlaku Historycznego, prowadzącego z Tomaszowa Lubelskiego do Turkowic.
To utworzony w 1958 roku rezerwat przyrody o powierzchni 80,5 ha, znajdujący się 217-255m n.p.m. Nazwa rezerwatu odnosi się do legendy, która głosi, że „jeno czarci tam hasali”. Rezerwat powołano w celu ochrony przełomu i malowniczej doliny rzeki Sopot, powstałej wskutek wymycia przez płynącą wodę ziemi, aż do podłoża kredowego. Spowodowało to ukształtowanie się nieregularnych, niewielkich wodospadów o wysokości do 50cm, oddzielonym piaszczystymi wysepkami – wodospady sprawiają wrażenie schodków. 2
Charakterystyczną dla rezerwatu florą są sosny, świerki i jodły, występują tu również rzadkie gatunki roślin, jak np. wawrzynek wilcze łyko, parzydło leśne, paprotnik kolczasty, czy narecznica szerokolistna. Z Tomaszowa Lubelskiego do „Czartowego Pola” można dotrzeć, wędrując czarnym szlakiem walk partyzanckich, prowadzącym do Brodaczowa.
Turyści odwiedzający rezerwat mają szansę zapoznać się z historią regionu, dzięki licznym punktom historycznym na jego terenie: symboliczne groby partyzantów poległych w walkach podczas II wojny światowej, pomnik upamiętniający manewry wojsk polskich w 1931 oraz ruiny starej papierni (dużego zakładu przemysłowego z XVII wieku) rodziny Zamojskich – w okresie świetności zakład produkował 80% papieru w guberni lubelskiej.